Yasalar ile bu Ana Tüzük hükümleri uyarınca yönetilmek ve amaç ile çalışma konuları doğrultusunda çalışmalar yapmak üzere 19 Eylül 1995 tarihinde “TÜRKİYE İÇ DENETİM ENSTİTÜSÜ DERNEĞİ” kurulmuştur.

Türkiye İç Denetim Enstitüsü Derneği izleyen maddelerde “TİDE” kısa adı ile anılmıştır.

TİDE, Ali Kamil Uzun’un Başkanlığında aşağıda isimleri yazılı 47 kurucu üye tarafından kurulmuştur.

Ali Kamil Uzun, Sancar İşçiel, A. Meral Safsoy, Ayşegül Denli, Çetin Özbek, Feryal Aral, Selda Timur, Mehmet Mumcuoğlu, Mehmet Gerçek, Davut Özen, Sinan Tanakol, Sinan Neftçi, Mehmet Ali Uslu, Koray Çınar, Z. Tamer Aygün, Y. Korkut Okay, Güldem Karaçalı, Oktay Ünlü, Engin Göktan, Nurşen Kurt, Bülent Yurdalan, Nurgül Tatar, Ceyhan Gül, Mehmet Emin Eroğlu, Halil Cantekin, Hüseyin Karaçalı, Mesut Mehmet Cengiz, Erhan Bozkurt, Cenk Çetinkaya, Lale Karaoğlu,  Ahmet  Kurşun,  Ayla  Ceylan,  Recep Fırat,  Muhteşem Oma,  Halil  İbrahim  Ayaşlı, Özlem Aykaç, Hakan Veral, Yavuz Erdinç Habiboğlu, Ali Mahir Kadayıfçı, Altan Dayanır, Hakan Berktaş, Ali Hendek, Çiğdem Çakır, Peyami Çarıkçıoğlu, İsmail Hakkı Belgin, Fatma Utan, Yüksel Peker.

Madde 2. Merkez ve Şubeler

TİDE’nin  merkezi  İstanbul’dadır.  Şubeleri  yoktur.  Şube  açılması  kararı  Yönetim  Kurulunun teklifi ile Genel Kurulca değerlendirilir. Şubeler idari ve iktisadi faaliyetlerini TİDE Yönetim Kuruluna bağlı olarak gerçekleştirirler. Çalışma esaslarının belirlenmesine Yönetim Kurulu yetkilidir.

TİDE’nin amacı; üyelerini bir araya getirerek aralarında mesleki ilişkileri güçlendirmek, mesleki uygulamada İç Denetim ahlak, gelenek ve ilkelerin,  esasların, mesleki etik ve standartların oluşmasına, gelişmesine ve devamına katkıda bulunmak, üyelerinin mesleki yararlarını ve bağımsızlıklarını korumak, ulusal ve uluslararası alanda mesleki gelişmeleri izlemek ve bu gelişmeler hakkında bilgi vererek, eğitim çalışmaları yaparak üyelerinin mesleki ilerlemelerine yardımcı olmak, mesleğin nitelikli elemanlar tarafından yürütülmesini sağlayacak çalışmalar organize etmek, bu nitelikteki çalışmalara katkıda bulunmak, denetim mesleğinin niteliğini yükseltmek için teoriyi ve pratiği geliştiren çalışmalar yapmak, meslekle ilgili kamu ve özel kuruluşlar nezdinde üyelerini temsil etmektir.

konularında çalışmalarda bulunur.

TİDE amaç ve çalışma konularını gerçekleştirmek için aşağıdaki faaliyetleri yürütür.

1. Yeni üyeler kaydeder; üyelerine, özel ve kamu kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarına tanıtıcı dokümanlar verir.
2. Kongreler, konferanslar, sempozyumlar, açık oturumlar, forumlar, sergiler, fuarlar düzenler; üyelerin mesleki bilgi, görgü ve deneyimlerinin artmasına ilişkin geziler organize eder; broşür, bülten, dergi, gazete ve kitap ile yayınlar; yazılı ve görüntülü basın araçlarından yararlanır. Yurtdışında uluslararası sergi, fuar ve kongrelere katılmak için gerekli girişimleri yapar.
3. Amaç ve çalışma konuları ile gelir getirici projeler için ortaklıklar, iktisadi işletmeler, şirketler, vakıflar ve yardımlaşma sandığı, eğitim merkezleri ile eğlendirici, dinlendirici ve boş zamanları değerlendirici lokaller, tesisler kurar ve işletir.
4. Yardım Toplama Kanunu gereği yardımlar ile Ana Tüzük hükümlerine uygun olarak bağış alır ve verir; koşullu ya da koşulsuz vasiyetleri kabul edebilir.
5. Amaç ve çalışma konularına uygun olmak üzere memur, işçi ya da işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım kabul edebilir ve adı geçen kurumlara, benzer amaçlı çalışmaları için maddi yardımda bulunabilir.
6. Amaç ve çalışma konuları ile ilgili olarak her türlü taşınır ve taşınmaz mallar ile menkul değerleri satın alabilir, kiralayabilir, satabilir, kiraya verebilir ve başka her tür tasarrufta bulunabilir; borçlanabilir ve amaçlarını gerçekleştirebilmek için gerekli her tür faaliyeti, işi ve işlemi yapabilir.

Dernek, mesleki ve sosyal alanda faaliyet gösterir.

belirlenmiştir. Amblemin dış çevresinde ise Türkiye İç Denetim Enstitüsü 1995 ibaresi yazılı olarak yer almaktadır.

Amblem, mesleki bağımsızlık, tarafsızlık, küreselleşme, standardizasyon, kurumsallaşma, parçadan bütüne, bütünden parçaya takım çalışması ve enstitü ismini simgelemektedir.

Yukarıda yazılı olarak tanımlanan amblemin görsel şekli aşağıda gösterildiği biçimde belirlenmiştir.

1. TİDE’nin yeni amblemi:

Derneğin yeni amblemi, turkuaz yeşil yuvarlak zemin içinden dışına taşmış turkuaz yeşil eşkenar üçgen ve uzantısı şeklinde belirlenmiştir.

Amblem; Derneğin temsil ettiği mesleki faaliyet ve kurumsal misyonunu ifade eden kavramların karşılığı olarak amblemde yer alan yuvarlak zemin dışına taşmış eşkenar üçgen ve uzantısı; bağımsız, tarafsız, küresel kurumsal temsil gücü, mesleki etik ve standartlara uyum, parçadan bütüne, bütünden parçaya analitik ve bütünsel bakış, ülke sınırlarını aşan değer yaratmak, yön göstermek, paylaşmak ve büyümek için birlikte olma ve enstitü ismini simgelemektedir.

Derneğin logosu; Ambleminin yanında yer alan Derneğin ismi ve kuruluş yılının alt alta dört satırda sıralanmış Türkiye, İç Denetim, Enstitüsü ve 1995 ibarelerinin ilk üç satır bold olmak üzere siyah yazılı olarak ifade edilmiş halidir.

Amblemler, Yönetim Kurulunun izni olmadan kimseye dağıtılamaz, satılamaz ve amaç dışı kullanılamaz. Amblem için İstanbul Valiliği katında tescil ve Türk Patent Enstitüsünce Marka tescili yaptırılır. Amblem değişikliği için Genel Kurul kararı gereklidir.

TİDE’ye asıl üye olabilecek gerçek ve tüzel kişiler aşağıda gösterilmiştir.

1. Gerçek kişiler:

On sekiz yaşını bitirmiş, fiil ehliyetine sahip olmak ve yabancılar için Türkiye’de oturma hakkına sahip olmak koşuluyla;

1. Finans, sanayi, ticaret ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlarda çalışan İç Denetim ve Teftiş Kurulu birimlerinde görev yapmakta olan üniversite mezunu olanlar,
2. Bilgi teknolojileri denetimi, risk yönetimi, uyum ve iç kontrol alanlarında görev yapmakta olan denetçi ve uzmanlar, iç denetçilerle faal ilişki içinde olan ve iç denetimle ilgili alanlarda deneyimli olanlar,
3. Üniversitelerin denetim ana bilim dallarında görev yapan/yapmakta olan öğretim üyeleri ve görevlileri, iç denetim alanında veya ilgili konularda lisans, yüksek lisans mezunu ve doktora çalışması olanlar, üniversitelerde iç denetçi olarak görev yapanlar,
4. İç Denetim mesleğini icra eden Yeminli Mali Müşavir ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler,
5. İç Denetim mesleğini kendi isteği ile bırakan veya bu meslekten emekli olanlar,
6. Mesleki ve sivil toplum kuruluşlarında iç denetçi olarak görev yapanlar.

2. Tüzel kişiler:

1. Üniversiteler, Yüksek Teknoloji Enstitüleri, Yüksek Okullar,
2. Kamu kurum ve kuruluşları,
3. Finans, sanayi, ticari ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren özel sektör kuruluşları,
4. Sivil toplum kuruluşları.

Derneklere  üye  olmaları  yasaklananlar,  TİDE’ye  aidat  ve  giriş  ödentisini  ödememe  nedeni dışında diğer nedenlerle TİDE üyeliğinden sürekli olarak çıkarılmış olanlar ile özel kanunlarda aksine hüküm bulunmamak koşulu ile Dernekler Kanunu hükümleri uyarınca bağlı bulundukları kuruluşlardan izin alamayanlar TİDE’ye üye olamazlar.

TİDE’nin amacına ve iç denetim mesleğine katkı sağlamak ve çalışmalarda bulunmak, TİDE faaliyetlerinden haberdar olmak isteyen lisans ve lisansüstü kurumlarda okuyan öğrenciler, Yönetim Kurulu kararı ile öğrenci üyesi olabilirler.

Öğrenci üye olmak isteyen adaylar aşağıdaki kriterlere uygun oldukları takdirde başvuruda bulunurlar:

1. Örgün öğretime kayıtlı tam zamanlı öğrenci olmak,
2. Aday lisans öğrencisi ise 24 yaş ve altında olmak,
3. Aday yüksek lisans öğrencisi ise 32 yaş ve altında olmak,
4. 1 yılda en az 6 kredilik ders aldığını ispatlamak,

Aday, daha önceki dönemlerde asıl üye olmuş ise öğrenci üyeliğine kabul edilmez. Öğrenci üye olarak geçirilebilecek azami süre 6 yıldır.

Öğrenci üyelerden aidat alınmaz. Öğrenci üyeler, Genel Kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Öğrenci üyeler, asıl üyelere tanınan diğer olanaklardan aynı şekilde yararlanabilir ve TİDE’nin düzenleyip uygun gördüğü faaliyetlere katılabilirler.

Öğrenci  üyelere,   bedellerini   ödemeleri   halinde   TİDE’nin   yayınladığı  İç   Denetim dergisine abonelik ve uluslararası meslek kurumlarına üye olma imkânı sağlanır

Öğrencilerin üyelikleri, mezuniyet veya başka şekilde öğrenciliklerinin bitmesiyle herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın sona erer.

TİDE üyeliği için gereken işlemler aşağıda gösterilmiştir.

1. TİDE üyesi olmak isteyen gerçek ve tüzel kişi adaylar, TİDE amaç ve çalışma konuları ile Ana Tüzük hükümlerini kabul ettiklerini, gerekli üyelik koşullarını içerdiklerini belirten “Üyelik Formu”nu ve “TİDE Etik Kurallarına Uyum Beyanı ve Taahhütnamesi” doldurup, imzalayarak ekinde adli sicil kaydı ile TİDE Yönetim Kurulu Başkanlığına sunarlar. Üyelik formunda en az iki referans gösterilmelidir. Prensip olarak bu referanslardan en az birinin TİDE asıl üyesi olması gereklidir. Yönetim Kurulu, referans kabul kriterlerini bir yönerge ile belirler ve uygular.
2. TİDE Yönetim Kurulu, üyeleri ya da kuracağı bir komite aracılığıyla aday hakkında gerekli araştırma ve incelemeyi yaptıktan sonra başvuru tarihinden başlamak üzere 30 (otuz) gün içinde adayın isteği ile ilgili kararını verir ve adaya yazılı olarak bildirir.
3. Adayın üyeliğe kabul edilmesi üzerine kayıt işlemleri yapılır. Giriş Ödentisinin tamamı ile Yıllık Aidat alınır. Bu işlemler yapılmadıkça TİDE üyeliği kazanılamaz.
4. Üyelikten aidat borcu nedeniyle çıkarılan kişiler, çıkarıldıkları döneme kadar birikmiş aidat borçlarını yasal faizi ile ödemek koşuluyla tekrar üyelik başvurusunda bulunabilirler. Üyelik başvuruları, Yönetim Kurulu tarafından yeni üyelik başvurusu olarak değerlendirmeye alınır.

Üyeler aidat vermek, dernek düzenine uymak ve derneğe sadakat göstermekle yükümlüdürler. Her üye, derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleşmesini güçleştirici ya da engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür. Üyeler, üyelik koşullarını kaybetmeleri halinde bu durumu en geç 15 (on beş) gün içinde TİDE Yönetim Kuruluna bildirmek zorundadır.

TİDE üyeliği aşağıda gösterildiği şekillerde sona erer.

1. Üyeliğin kendiliğinden sona ermesi:

1. Gerçek kişilerde üyelik ölüm ile tüzel kişilerde ise tüzel kişiliğin sona ermesi,
2. Üyelik için kanunda ya da tüzükte aranılan nitelikleri sonradan yitirme,
3. Dernekler Kanununda sayılan fiiller ve suçlar, Türk Ceza Kanununda sayılan yüz kızartıcı suçlar nedeniyle hakkında bir mahkûmiyet kararı verilen üye ile 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında hakkında kesinleşmiş hükmü bulunanlar.

2. Üyeliğin çıkma ile sona ermesi:

     Her üye, Yönetim Kurulu Başkanlığına yazılı olarak ayrılma isteğini bildirmek koşuluyla TİDE üyeliğinden ayrılabilir.

3. Üyeliğin çıkarılma ile sona ermesi:

1. Derneklere üye olma hakkını yitirme ya da TİDE ana tüzüğüne aykırı hareketten dolayı üyelikten çıkarılma,
2. Kişisel ve mesleki davranışlarıyla iç denetim meslek ahlak, gelenek ve ilkelerine uymamak ve TİDE’nin saygınlığını zedeleme; TİDE’nin amaçlarına ve etik ilkelerine aykırı hareket etmek;
3. Üst üste 2 (iki) yıl, yıllık aidat yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle yitirme,
4. TİDE’den yetki almaksızın derneği yükümlülük ve borç altına sokma hallerinde Etik Kurulunun oluru alınarak, Yönetim Kurulunun 2/3 (üçte iki) çoğunluğunun kararı ile üyelikten çıkarılma.

Üyelikten çıkanlar ya da çıkarılanlar, TİDE’nin mal varlığı üzerinde hiçbir hak iddia edemezler.

Madde 13. Üyeliğin Sona Ermesi İşlemleri ve İtiraz

Üyenin, Genel Kurul kararlarına karşı 1 (bir) ay içinde ve her halde karar tarihinden başlayarak 3 (üç) ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteme hakkı saklıdır.

Ölen üyenin dışında ayrılan ya da üyeliği sona eren üyenin tüm aidat borçları ödenmediği takdirde TİDE Yönetim Kurulu yasal yollara başvurabilir.

TİDE’nin ana organları aşağıda gösterilmiştir.

1. Genel Kurul
2. Yönetim Kurulu
3. Denetim Kurulu
4. Etik Kurulu
5. Yüksek Divan Kurulu

Genel Kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe yıllık aidatlarının tümünü ödemiş asıl üyelerinin katılımından oluşur.

Genel Kurul bu Tüzükte belli edilen zamanlarda olağan ve bu Tüzüğün 19. maddesinde yazılı hallerde olağanüstü toplanır.

Genel Kurul, olağan olarak her yıl Mart ayında Genel Kurula katılma hakkına sahip asıl üyelerinin salt çoğunluğunun katılması ile TİDE merkezinin bulunduğu yerde ya da Yönetim Kurulunun alacağı karara göre diğer bir yerde toplanarak çalışmalarına başlar.

Genel Kurul toplantıya Yönetim Kurulunca çağrılır.

Yönetim Kurulu, Genel Kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, 3 (üç) üyeyi Genel Kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.

2. Genel Kurula katılacak üyeler, elektronik posta yolu veya normal posta ve www.tide.org.tr adresi aracılığı ile en az 21 (yirmi bir) gün önceden yapılacak toplantının ve bu toplantıda yetersayı sağlanamadığı takdirde düzenlenecek ikinci toplantının tarihi, saati, yeri ve gündemi bildirmek suretiyle toplantıya çağrılırlar. İlk toplantı günü ile ikinci toplantı günü arasında bırakılacak süre 8 (sekiz) günden az ve 1 (bir) aydan çok olamaz.

3. İkinci   toplantı   yetersayı   aranmaksızın   katılan   üyelerle   açılır   ve   Genel   Kurul çalışmalarına başlar. Ancak katılan üye sayısı Yönetim Kurulu ile Denetim Kurulu asıl üye tam sayıları toplamının 2 (iki) katından aşağı olamaz.
4. Toplantı yetersayısının sağlanamaması nedeni dışında başka bir nedenle geri bırakıldığı takdirde en az 21 (yirmi bir) gün önceden geri bırakılma nedenleri de belirtilerek toplantının tarihi, saati, yeri ve gündemi, ilk duyurunun yapıldığı yöntemle üyelere bildirilir. Ertelenen toplantının geri bırakılma tarihinden başlamak üzere en geç iki ay içinde yapılması zorunludur.

5. Genel Kurul toplantısı 1 (bir) defadan çok geri bırakılamaz.

Genel Kurul toplantılarında aşağıda gösterilen ilkeler uygulanır.

1. Genel Kurula katılacak Üyeler, Yönetim Kurulunca düzenlenen “Genel Kurul Üyeleri Çizelgesi”ndeki adları karşısına imza atmak suretiyle toplantıya girebilirler. İmzalanan çizelgeye göre Genel Kurula katılan üyeler sayısı ile toplantı yeter ve karar sayıları, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı ile Genel Sekreter tarafından imzalanan bir tutanakla saptanır.
2. Genel Kurul, Genel Sekreterin, çoğunluğun sağlandığını belirten tutanağı okumasından sonra TİDE Yönetim Kurulu Başkanı ya da Yönetim Kurulu Başkan Vekili tarafından açılır ve Genel Kurulu yönetmek üzere oluşturulacak Divana açık oyla 1 (bir) Başkan, 1 (bir) Başkan Yardımcısı, 1 (bir) Sekreter ve 1 (bir) Oy Sayıcısı seçilir.
3. Genel Kurulda gündemdeki maddeler görüşülür. Ancak toplantıya katılan üyelerin en az 1/10 (onda bir)’i tarafından yazılı olarak görüşülmesi istenen ve gündem maddeleri ile ilişkili konuların gündeme konulması zorunludur.
4. Gerçek kişiler ve tüzel kişilerin temsilcilerinin Genel Kurulda bir oy hakkı olup oylarını gerçek kişi ve tüzel kişi temsilcileri bizzat kullanmak zorundadır.
5. Genel Kurul üyeleri, TİDE ile kendileri, eşi, üst soyu ve alt soyu arasında bir hukuki işlem veya uyuşmazlık konusunda alınması gereken kararlarda oy kullanamazlar.
6. Seçimin yapıldığı Genel Kurul toplantısında hazır bulunmayan gerçek kişi üyeler ile temsilcisi bulunmayan tüzel kişi üyeler aday olarak gösterilemez.

Açık oylamada, Genel Kurul Divan Başkanının belirteceği yöntem uygulanır.

Genel Kurulda karar yetersayısı, Genel Kurula katılanların salt çoğunluğudur. Tüzük değişikliği ile ilgili kararlar toplantıya katılan üyelerin 2/3 (üçte iki) çoğunluğu ile alınabilir. İlk toplantıda, toplantı  yetersayısının  sağlanamaması  halinde  Tüzük  değişikliği  ve  TİDE’nin  feshine  ilişkin kararlar ikinci toplantıya katılan üyelerin 4/5 (beşte dört) çoğunluğuyla alınabilir.

Olağanüstü Genel Kurul, Olağan Genel Kurul toplantısına kadar beklenilmesinin zarar doğuracak ya da bir an önce görüşülmesinde yarar sağlayacak önemli ve zorunlu konuların görüşmeleri ve onayı için aşağıda gösterilen başvuru ve kararlar uyarınca Yönetim Kurulu tarafından en geç 1 (bir) ay içinde toplantıya çağrılır.

1. TİDE üye sayısının 1/5 (beşte bir)’inin belirtilmiş aynı konu için yapacakları yazılı ve imzalı başvuru,
2. Yönetim Kurulunun, gerek gördüğü konularda 2/3 (üçte iki) oy çoğunluğu ile alacağı kararlar,
3. Denetim Kurulunun Dernek hesap ve işlemleri ile bütçe konusunda oybirliği ile alacağı karar.

Olağanüstü Genel Kurul toplantısı Olağan Genel Kurul toplantısındaki yöntem ve ilkelere göre yapılır ve sadece toplantıya neden olan konunun üzerinde görüşülüp karar alınır. Genel Kurul sırasında gündeme madde eklenmesi önerisi yapılamaz.

10. TİDE’nin feshine ve malvarlığının dağıtılmasına karar vermek,
11. Gerekli diğer konularda karar vermek ve mevzuatta Genel Kurulca yapılması belirtilen diğer görevleri yerine getirmek,
    1. Genel Kurul, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.
    2. Genel Kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir. Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işleri görür ve yetkileri kullanır.
12. Ortaklık, iktisadî işletme, sandık, lokal ve vakıf kurulmasına ya da kurulmuş ya da kurulacaklara katılmaya karar vermek.

TİDE’nin yetkili yönetim organı olan Yönetim Kurulunun oluşum biçimi aşağıda gösterilmiştir.

1. Yönetim Kurulu, asıl ve yedek üyeleri ayrı ayrı olmak üzere 3 (üç) yıllık süre için gizli oyla seçilmiş 7 (yedi) asıl ve 7 (yedi) yedek üyeden oluşur.
2. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmek için TİDE üyeliğinde en az 3 (üç) yılını doldurmuş bulunmak ve üye aidat borcu olmamak koşulları aranır.
3. Adayların belirlenmesinde TİDE gerçek kişi üyelerinin fiilen çalıştıkları kuruluşlar ile tüzel kişi üyelerin mümkün olduğu ölçüde temsil edebilmeleri hususu gözetilir.
4. Yedek üyeler, boşalan asıl üyeliklerin yerlerine Genel Kuruldaki seçimde aldıkları oy sırasına göre en geç yedi gün içinde göreve çağrılırlar. Yönetim Kurulu üye sayısı, boşalmalar nedeniyle yedeklerin de getirilmesinden sonra, üye tamsayısının yarısından aşağı düşerse yeniden seçim için Genel Kurul bir ay içinde olağanüstü toplantıya çağrılır.
5. Yönetim Kurulunda her üyenin 1 (bir) oy kullanma hakkı vardır.

6. Yönetim Kurulu üyeleri, TİDE ile kendileri, eşi, üst soyu ve alt soyu arasında bir hukuki işlem veya uyuşmazlık konusunda alınması gereken kararlarda oy kullanamazlar.

16. TİDE’nin mesleki standartlar, kalite güvence ve sertifikasyon faaliyetlerinin yürütülmesi için,  çalışma  usul  ve  esasları  yönetmelikle  belirlenecek  İç  Denetim  Standartları  ve mesleki kurullar oluşturmak,
17. TİDE’nin Kurumsal Yönetişim ilkeleri, kurumsal risk yönetimi, yasal mevzuat ve düzenlemelere, tüzük hükümlerine uyumlu yönetilmesi ve faaliyet gösterilmesi amacıyla mali ve mali olmayan tüm süreçlerinin geliştirilmesi, izlenmesi için gerekli çalışmalar yapmak,
18. Bağımsız Dış Denetim yaptırmak,
19. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi yaptırmak,
20. Uluslararası Türkiye İç Denetim Kongresi, Uluslararası Akademik Forum, Uluslararası Gelecek Zirvesi ve Farkındalık Ödül Törenleri etkinliklerini düzenlemek, söz konusu etkinliklerin organizasyonu için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
21. TİDE’nin kuruluş yıldönümü, ulusal iç denetim haftası ve uluslararası iç denetim farkındalık ayında etkinlikler düzenlemek, söz konusu etkinliklerin organizasyonu için ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
22. Yasaların, tüzük ve yönetmeliklerin kendisine verdiği diğer iş ve gerekli işlemleri yapmak.

5. Denetim Kurulu üyeleri, TİDE ile kendileri, eşi, üst soyu ve alt soyu arasında bir hukuki işlem veya uyuşmazlık konusunda alınması gereken kararlarda oy kullanamazlar.

Etik Kurulunun oluşum biçimi ve çalışma ilkeleri aşağıda gösterilmiştir.

1. Etik Kurulu, 3 (üç) asıl ve 3 (üç) yedek üye olmak üzere, TİDE’nin asıl üyeleri arasından Genel Kurul tarafından gizli oyla 3 (üç) yıl için seçilir. Etik Kurulu üyeliğine seçilmek için TİDE üyeliğinde en az 3 (üç) yılını doldurmuş bulunmak ve üye aidat borcu olmamak koşulları aranır.
2. Etik Kurulu, ilk toplantısında, üyeleri arasından 1 (bir) başkan ve 1 (bir) raportör seçer.
3. Etik Kurulu toplantı ve karar yeter sayısı 2 (iki)’dir.
4. Etik Kurulunun, üyelikten çıkarılma veya kural ihlâllerinin görüşüleceği toplantılarına hakkında karar verilecek üyenin bağlı olduğu kuruluş ile ilişkisi bulunanlar veya bu üye ile herhangi bir yakınlığı olanlar katılamazlar ve Etik Kurulunun toplantısında yerini yedek üyeye bırakırlar. Bu kuralı ihlâl etmeyen yedek üye, o toplantıda, asıl üyenin yerine görev yapar.
5. Etik Kurulunun toplantı notları ve kararları karar tutanağına yazılır ve yazılı savunmalarla birlikte saklanır. Üye hakkında verilen kararlar en geç 3 (üç) gün içinde Yönetim Kuruluna gönderilir.
6. Etik Kurulu; Dernek Üyeleri, Kurulları, Komite üyeleri, Seminer Liderleri, Stratejik İş Ortakları, Dernek Çalışanları, Sözleşmeli Tedarikçileri ve Danışmanları, ve ilgili paydaşların uymakla yükümlü olduğu Etik Kuralları belirleyerek, Yönetim Kurulunun ve sonrasında Genel Kurul’un onayına sunmak ve bu Etik Kurallara aykırı davranışlarda bulunan üyelerin durumunu inceleyerek Yönetim Kuruluna görüş bildirmekle görevli ve yetkilidir. Ayrıca, Etik Kurulu, belirlenen Etik Kuralların yayımlanması, uygulanması, izlenmesi, gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi için gerekli çalışmaları yürütür ve üyelerin bu konuda bilinçlendirilmesini sağlar. Kurul, kural ihlallerine ilişkin olarak yapılması gerekenler ve alınması gerekli tedbirler konusunda Yönetim Kurulunu ve Genel Kurulu bilgilendirir.

3. Genel Kurul toplantısında alınacak karara kadar üyenin hak ve yükümlülükleri devam eder. Ancak, Genel Kurul toplantısına kadar geçecek süre içinde, ilgili üyenin TİDE’den yetki almaksızın TİDE’yi yükümlülük ve borç altına sokan eylemi hakkında Yönetim Kurulunun adli mercilere başvurma hakkı saklıdır.
4. Etik Kurulu üyeleri, TİDE ile kendileri, eşi, üst soyu ve alt soyu arasında bir hukuki işlem veya uyuşmazlık konusunda alınması gereken kararlarda oy kullanamazlar.
5. Etik Kurulunun çalışma usul ve esasları, iş bu tüzüğün 41. Maddesinde belirtilen çerçevede yönetmelikle oluşturulur.

Yüksek Divan Kurulu, Derneğin en üst danışma organı olup, Dernek Tüzüğünün kendisine verdiği görevleri yerine getirir.

Yüksek Divan Kurulu’nun oluşumu; Derneğin Kurucu ve Onursal Başkanı, görev yapmış Yönetim Kurulu Başkanları ile üyeliğe kabul tarihinden itibaren üyelikte 25 (yirmi beş) yılını tamamlamış Dernek üyeleri ve 20 (yirmi) yılını doldurmuş Yönetim Kurulu üyeliği yapmış olanlar, üyelik aidat borcu olmamak, üyelikleri devam etmek ve yazılı başvuruda bulunmak koşuluyla Yüksek Divan Kurulu üyeliğine hak kazanırlar.

1. Yüksek Divan Kurulu, kendi üyeleri arasından gizli oyla 3 (üç) yıl için seçilen bir Başkan, bir Başkan Vekili, bir Genel Sekreter ve iki Yazman üyeden oluşan Yüksek Divan Kurulu Başkanlık Divanını seçer. Yüksek Divan Kurulu Başkanlığı seçimleri 3 (üç) yılda bir Nisan ayında yapılır.
2. Yüksek Divan Kurulu Başkanlığına ve Başkanlık Divanı görevli üyeliklerine aday olmak, seçmek ve seçilmek için üyelik aidat yükümlülüklerinin yerine getirilmiş olması gereklidir.
3. Seçim toplantılarına oturumda bulunan en kıdemli Yüksek Divan Kurulu üyesi başkanlık eder, kendisine yardım etmek için 1 (bir) başkan vekili ile 2 (iki) yazman açık oylama ile seçilir.
4. Yüksek Divan Kurulu Başkanlık Divanı üyeliklerinden herhangi birisinde boşalma olduğu takdirde, Yüksek Divan Kurulu’nun ilk toplantısında boşalan görev için seçim yapılır. Yeni seçilen yerine seçildiği üyenin görev süresini tamamlar.

3. Yüksek Divan Kurulu Başkanlık Divanı, Genel Kurul’a sunulacak Yüksek Divan Kurulu faaliyet raporunu hazırlar. Kendisine verilen diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
4. Yüksek Divan Kurulu Başkanlık Divanı, görevlerinin gerektirdiği harcamayı her yıl, bir evvelki yıldan az olmamak üzere bütçede kendisine ayrılan ödenekten karşılar.
5. Yüksek Divan Kurulu üç ayda bir kez olağan olarak Başkanlık Divanınca belirlenecek gün, saat ve yerde toplanır.
6. Başkan ve başkan vekilinin bulunmadığı toplantıya oturumda bulunan en kıdemli üye Başkanlık eder.
7. Yüksek Divan Kurulu; Yüksek Divan Kurulu üyelerinin en az 1/3 (üçte bir)’inin veya Yüksek Divan Kurulu Başkanlığı veya Yönetim veya Denetim Kurulunun yazılı talebi üzerine olağanüstü toplanır.

Yüksek Divan Kurulu görevlerini aşağıda belirtilen hükümler çerçevesinde yerine getirir.

1. Derneğin faaliyetlerini, gelişimini ve geleceğini ilgilendiren idari, mali, hukuki, mesleki ve sosyal konularda, mevzuat, bütçe ve Tüzük hükümleri çerçevesinde Yönetim Kurulu’na tavsiyelerde bulunur.
2. Derneğin çalışmalarını amaçlara uygunluk ve sonuç almadaki etkinlik bakımından değerlendirir ve gerekli önlemleri tavsiye eder.
3. Her üç ayda bir faaliyet raporu ve mali tablolar ile Dernek Denetim Kurulu Raporunu görüşür, bağımsız denetimin ilgili döneme ait varsa denetim raporu özetini inceler, gerekirse görüşünü bildirir.
4. Derneğin amaç ve çalışma konuları, çalışma biçimi ile ilgili Yönetim Kurulu’na öneri ve dileklerde bulunur.
5. Derneğin Ana organları, yürütme birimi, yürütme kurulları, çalışma komiteleri ve uzmanlık gruplarının talep ettiği konularda görüş ve önerileri ile tavsiyede bulunur.
6. Yönetim Kurulu’nun Tüzük hükümleri uyarınca ya da ortaya çıkan ihtiyaca göre hazırladığı yönetmelikler hakkında veya görüş istediği herhangi bir hususta, görüş ve önerilerini Yönetim Kurulu’na sunar.
7. Tüzük’te bir değişiklik yapılmasını faydalı gördüğü hallerde, Yönetim Kurulu’na gerekçesi ile birlikte değişiklik önerisini bildirir. Önerinin uygun görülmesi halinde yeniden bir Tüzük yapılması, yürürlükteki Tüzük maddelerinin değiştirilmesi hususlarında çalışmalar yapar ve hazırlanan taslağı Yönetim Kuruluna sunar.
8. Derneğin taşınmaz alım ve satımı, ipotek alınması, verilmesi, taşınmazın kiraya verilmesi veya kiralanması, şube açılması, sosyal tesis kurulması, yatırım yapılması ile ilgili konularda Yönetim Kurulunca Yüksek Divan Kurulunun görüşü alınır.
9. Yönetim Kurulu ve Genel Kurul’un talep ettiği konulardaki istek ve dilekleri hakkında görüşlerini bildirir.
10. Gerekli gördüğü hallerde Genel Kurulun olağanüstü toplantıya çağrılmasını önerir.
11. Yüksek Divan Kurulu çalışmalarını ve ilgili organlara sunulan görüşlerini bir rapor hazırlayarak Genel Kurul’a sunar.
12. Yönetim Kurulu ve diğer kurullardan istenen bilgi ve belgeler, 30 (otuz) gün içerisinde Yüksek Divan Kurulu Başkanlığı’na verilir.
13. Bu tüzükle kendisine verilen diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.

7. Mevcut Yönetim Kurulu Başkanı, Komite çalışmalarına katılır; ancak alınacak Komite kararlarında oy kullanamaz.
8. Görevde bulunan yönetim, denetim ve etik kurulu üyeleri, yeni yapılacak seçimlerde aday olarak tavsiye edilebilir.

TİDE çalışmaları, Yürütme birimi tarafından yürütülür.

Yönetim Kurulu, söz konusu çalışmalar için komite vb. gruplardan destek alınmasına karar verebilir.

TİDE Yürütme Birimi, Yönetim Kurulunun gözetimi ve yönetiminde TİDE organlarının kararlarını uygulamak, çalışma konularını yürütmek, lokal ve tesisler, iktisadî işletmeler, sandıklar  ve  vakıfların  TİDE’ye  ilişkin  işlev  ve  işlemlerini  yerine  getirmek;  TİDE  hizmet  ve çalışmalarının yürütülmesini sağlamakla görevli olup yetkili yönetici, uzmanlar ve yeterince personelden oluşur.

TİDE Yürütme Biriminin çalışma ilkeleri, görevlilerinin görev adları, görev ve yetkileri, iş bu tüzüğün 41. Maddesinde belirtildiği şekilde, ayrı bir yönetmelik ile düzenlenir.

TİDE’nin çalışma dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık’ta sona erer.

Her yılın son çeyreğinde bir sonraki yılın bütçesi için çalışmalar yapılır. Hazırlanan geçici bütçe, Yönetim Kurulu tarafından yeni yılın ilk ayı içerisinde onaylanarak uygulamaya alınır. Yönetim Kurulu, geçici bütçeye dayanarak bir sonraki yılın Mart ayına kadar faaliyetlerini gerçekleştirir. Bütçe, Mart ayında düzenlenecek Genel Kurul’da gerekiyorsa tadilat ve açıklamaları ile beraber üyelerin onayına sunulur.

TİDE bütçesinin hazırlanması ve onaylanmasına ilişkin ilkeler, iş bu tüzüğün 41. Maddesinde belirtildiği şekilde, ayrı bir yönetmelik ile düzenlenir.

4. Her türlü yayın satışları ile toplantı, temsil, festival, fuar, yarışma, gösteri, kongre, konferans, sempozyum, panel, seminer ve benzeri düzenlemelerden elde edilen gelirler,
5. Sınav gelirleri,
6. Her türlü bağış, vasiyet ve yardımlar,
7. Yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan aynî ve nakdî yardımlar (Mülkî idare amirliğine bildirimde bulunmak şartıyla)
8. Ortaklıklar, şirketler, sandıklar, lokaller ve iktisadi işletmelerden sağlanacak gelirler,
9. Yardım Toplama Kanunu hükümleri uyarınca sağlanacak gelirler,
10. Diğer gelirler.

TİDE’nin gelir ve gider uygulamalarında aşağıda gösterilen yöntemler uygulanır.

1. Giriş Ödentisinin tamamı üyelik işlemleri sırasında; Yıllık Aidat ilgili yılın Ocak ayında tahsil edilir. Yıllık Aidat ilk yıl için üyelik başvuru tarihi 1 Temmuz ve sonrası ise % 50 olarak hesap edilir.
2. Yıllık Aidat ödenmesinde gecikmeler için yasal faiz işletilmesine ya da kademeli artış yapılmasına Yönetim Kurulu yetkilidir.
3. Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneklere yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise Ayni Bağış Alındı Belgesi ile kabul edilir.Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, en çok bir yıl süreli olmak üzere, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden Yetki Belgesi dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir. Süresi biten yetki belgeleri bu maddede belirtilen usule göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.

4. Giderlere ilişkin harcamalarda fatura, gider pusulası, makbuz ya da satış fişi alınır. Belirtilen belgelerin sağlanamadığı ödemelerde Harcama Belgesi düzenlenir ve ödemeyi yapan tarafından imzalanır.
5. Alındı Belgeleri ile fatura, gider pusulası, makbuz, satış fişi ve harcama belgelerinin saklama süresi, özel kanunlarda gösterilen daha uzun süreye ilişkin hükümler saklı kalmak üzere 5 (beş) yıldır.

TİDE için, Dernekler Yönetmeliği’nde yazılı defterler yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun olarak noterden veya İl Dernekler Müdürlüğü’nden onaylanmış defterler tutulur.

Dernekte Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

Denetim Kurulu tarafından bu tüzükte belirlenen aralıklarla derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya Yönetim Kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.

TİDE Ana Tüzüğü, Genel Kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 (üçte iki)’sinin katıldığı toplantıda ya da çoğunluğun sağlanamaması durumunda ikinci toplantıda katılan üyelerin 4/5 (beşte dört) çoğunluk oyu ile değiştirilebilir. Ancak bu toplantıya Yönetim ve Denetim Kurulu asıl üyelerinin en az 2 (iki) katı kadar üyenin katılması zorunludur.

Değişiklik önerileri en az 21 (yirmi bir) gün önceden Genel Kurul Üyelerine gönderilmedikçe Genel Kurulda görüşme yapılamaz. Genel Kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.

Genel Kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye  süresi  içinde  bütün  işlemlerde  dernek  adında  “Tasfiye  Halinde  Türkiye  İç  Denetim Enstitüsü Derneği” ibaresi kullanılır.

Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler.

İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.

Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.

Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.

Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi 5 (beş) yıldır.

Söz konusu yönetmeliklere ilişkin veya ihtiyaç halinde diğer hususlardaki alt düzenlemeler ise aşağıda belirtilen iki başlık altında Yönetim Kurulu tarafından karara bağlanır ve uygulamaya alınır.

1. Yönergeler: İş bu maddede belirtilen yönetmelikler ve yasal düzenlemelerin uygulamaya geçirilmesi için gerekli olan prosedür, iş akışları, yetki sınırlamaları gibi hususları belirleyen düzenlemeleri ifade eder.
2. Politikalar: İş bu maddede belirtilen yönetmelikler ve yasal düzenlemelerin uygulama çerçevesini belirleyen düzenlemeleri ifade eder.

Yönerge ve politikalar, Genel Kurul tarafından onaylanmış olan tüzük ve yönetmeliklere aykırı hükümler içeremez.

Yönetim Kurulu, yönerge ve politikaların, TİDE tüzüğüne ve tüzükte belirtilen yönetmeliklere uyumlu ve bütünleşik olmasını gözetir, güncelliğini sağlar.

Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.

Bu Ana Tüzük değişikliği, eski Ana Tüzük yerine geçerli olmak ve Genel Kurul tarafından onaylandığı 19 Nisan 2024 tarihinden başlamak üzere yürürlüğe girer.

İşbu tüzüğün yürütülmesinden ve gerektiğinde burada belirtilen maddelerin yerine getirilmesini kolaylaştırabilecek veya geliştirebilecek değişikliklerin Genel Kurula önerilmesi amacıyla yılda en az bir kez gözden geçirilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur.

Ayrıca, Yönetim Kurulu istediği zaman bu tüzükte yer alan düzenlemelerin esaslarını gözden geçirebilir ve gerekli veya uygun gördüğü düzenlemelerde değişiklik yapılabilmesi için Genel Kurula öneride bulunabilir.